Stiff person syndroom: de oorzaak
De oorzaak van stiff person syndroom is niet goed bekend. Wel is het zeker dat er een rol is voor het afweersysteem. Veel patiënten maken antistoffen tegen het eiwit GAD, voluit glutaminezuurdecarboxylase, dat in de zenuwcellen voorkomt. Hierdoor kunnen de zenuwen de spieren niet meer goed aansturen, waardoor de stijfheid en spasmes ontstaan.
De symptomen van stiff person syndroom (ook stijf persoon syndroom)
Het duurt vaak een tijd voordat patiënten met stiff person syndroom de juiste diagnose en behandeling krijgen, omdat de symptomen nogal uiteenlopen en ook bij andere neurologische aandoeningen voorkomen, zoals de ziekte van Parkinson.
De belangrijkste symptomen zijn:
- Stijfheid in de romp, armen en benen
- Pijnlijke spierspasmen
- Voorovergebogen houding
- Moeilijk lopen en vaak vallen
De diagnose van stiff person syndroom
Het is vaak lastig om de diagnose te stellen, omdat zowel de lichamelijke verschijnselen als de antistoffen tegen het eigen lichaam ook bij andere ziekten voorkomen. De symptomen worden vaak verward met die van de ziekte van Parkinson, MS of een psychische aandoening. De auto-antistoffen tegen GAD komen ook bij andere ziektes voor. Bij stiff person syndroom zijn de concentraties vaak veel hoger. Het is de combinatie van de klinische verschijnselen en hoge antistoftiters die tot de diagnose leiden.
De behandeling van stiff person syndroom
Stiff person syndroom is niet te genezen, maar de juiste behandeling kan veel verlichting geven. Die behandeling bestaat uit spierverslappers, afweeronderdrukkers en daarnaast het geneesmiddel immunoglobuline. Dit bestaat uit antistoffen die gezuiverd zijn uit het plasma van duizenden bloed- en plasmadonors. Door de juiste behandeling kunnen patiënten vaak weer gaan lopen en dingen ondernemen.
Wie heeft verhoogde kans op stiff person syndroom?
De ziekte komt, net als de meest auto-immuunziekten, vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Ongeveer twee keer zo vaak. Stiff person syndroom komt ook vaker voor mij mensen met bepaalde andere auto-immuunziektes, zoals diabetes type I, de huidziekte vitiligo en schildklierontsteking. De ziekte begint meestal tussen het 40ste en 60ste levensjaar.
Is de ziekte progressief?
Stiff person syndroom is een progressieve ziekte. Maar de juiste behandeling kan wel helpen de symptomen te beheersen en de achteruitgang af te remmen. Wat die juiste behandeling is dat verschilt van patiënt tot patiënt. De ziekte verloopt niet bij iedereen op de zelfde manier en in het zelfde tempo.
Leven met stiff person syndroom
Vaak zijn meerdere zorgprofessionals betrokken bij de behandeling en het omgaan met de ziekte. Behalve een neuroloog zijn dat bijvoorbeeld:
- Fysiotherapeut
- Ergotherapeut
- Psycholoog
- Logopedist
Het hangt af van de ernst van de symptomen, de snelheid van achteruitgang en hoe goed de behandeling aanslaat in hoeverre mensen veel hinder van hun ziekte hebben in hun dagelijks leven. Vaak hebben patiënten wel hulpmiddelen nodig om te lopen en moeten ze aanpassingen maken in hun dagelijks leven.
Is er een relatie tussen stiff person syndroom en anorexia?
Er is slechts één patiënt met stiff person syndroom beschreven die door de ziekte slikklachten kreeg, vervolgens vermagerde, en in eerste instantie daarom de diagnose anorexia nervosa kreeg. Maar over het algemeen is er geen verband tussen stiff person syndroom en anorexia.